در دو، سه سال اخیر قیمت کاغذ افزایش قابل توجهی پیدا کرد. کمبود کاغذ برای نشریات و ناشران کتابها کار را به مداخله دولت هم کشاند و البته بحران، ادامه پیدا کرد. نخستین نتیجه افزایش قیمت کاغذ، بالا رفتن قیمت پشت جلد کتابها بود. نه تنها کتاب‌های تازه چاپ بلکه بسیاری از کتاب‌های قدیمی موجود در قفسه کتاب‌فروشی‌ها هم برچسب جدید قیمت خوردند. در یکی دو سال اخیر افزایش مداوم و دوره‌ای قیمت کتاب، به روال معمول بازار تبدیل شده است.
در تازه‌ترین گزارش‌ها آماری منتشر شده است که نشان می‌دهد در نیمه اول امسال میانگین قیمت کتاب در مقایسه با دوره زمانی سال پیش، ۳۳درصد بیشتر شده است. البته به نظر می‌رسد که برگزاری طرح‌های فصلی فروش کتاب با تخفیف‌های ۲۰ تا ۲۵درصدی مانع از لمس عمومی تورم در بازار کتاب شده است. در واقع بسیاری از کتاب‌خوانان ایرانی ترجیح می‌دهند که خرید کتاب‌های مورد نیازشان را به زمان برگزاری طرح‌ها موکول کنند. گزارش‌های میدانی از فروشندگان کتاب نشان می‌دهد خرید کتاب در روزهای خارج از طرح در مقایسه با سال‌های گذشته کاهش قابل توجهی پیدا کرده و در مقابل خرید کتاب‌های دیجیتالی، عرصه را بر بازار کتاب‌های چاپی تنگ کرده است. با این مقدمه به نظر می‌رسد که دولت به‌صورت غیرمستقیم بخشی از بار افزایش قیمت کتاب را بر دوش گرفته است؛ زیرا خریداران کتاب در طرح‌های فصلی از مجموع ۳۳درصد گرانی قیمت کتاب، تنها ۸ تا ۱۳درصد (حدود یک‌سوم) را پرداخت می‌کنند و باقی این افزایش (دوسوم باقی مانده) از طریق سوبسید دولتی به فروشندگان و در واقع ناشران پرداخت می‌شود.
جزئیات گرانی کتاب
در ۶ ماه نخست سال ۱۴۰۰ تعداد ۴۶هزار و ۴۹۵عنوان کتاب در ایران منتشر شده است که از این میان ۳۳هزار و ۱۰۶عنوان تالیف و ۱۳هزار و ۳۸۹عنوان ترجمه بوده است. شمار کتاب‌های چاپ اول در ۶ ماه نخست سال ۲۹هزار و ۴۷۵نسخه و شمار تجدید چاپی‌ها ۱۷هزار و ۲۰نسخه بوده است. در میان رده‌های دیویی نشر، ادبیات با ۸هزار و ۴۲۴عنوان کتاب در صدر انتشار کتاب در ۶ماه نخست سال جاری قرار دارد و پس از آن کمک‌درسی‌ها با ۶هزار و ۹۶۳عنوان و کودک و نوجوان با ۶هزار و ۵۶۹عنوان در رده‌های بعدی قرار دارند. در حوزه کتاب‌های کودک و نوجوان ۳هزار و ۱۳۳عنوان تالیفی و ۳هزار و ۴۳۶عنوان ترجمه بوده است. شمار کتاب‌های چاپ اول ۲هزار و ۸۲۰عنوان و شمار تجدید چاپی‌ها ۳هزار و ۷۴۹عنوان بوده است.
فاصله میان ترجمه و تالیف که در سال‌های اخیر همواره دغدغه اهالی این حوزه بوده همچنان در حال رشد است و علاوه بر آن ناشران کودک و نوجوان تجدید چاپ را نسبت به تالیف بیشتر ترجیح داده‌اند. متوسط شمارگان کتاب در حوزه کودک و نوجوان در ۶ ماه گذشته یک‌هزار و ۶۰۰نسخه و متوسط قیمت نیز ۳۲هزار تومان بوده است. متوسط شمارگان کل کتاب‌های منتشرشده در ۶ ماه گذشته نیز هزار نسخه بوده و میانگین قیمت کتاب نیز ۵۲هزار تومان بوده است. بیشترین میانگین قیمت کتاب متعلق به کمک آموزشی با ۷۲هزار تومان بوده است. این در حالی است که متوسط قیمت کتاب در ۶ ماه نخست سال گذشته ۳۹هزار تومان و در حوزه کودک و نوجوان ۲۱هزار تومان بوده است.