سید عباس صالحی، معاون امور فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی صبح امروز شنبه (ششم دی ماه) در مراسم افتتاحیه بیست و یکمین نمایشگاه بین‌المللی چاپ و بسته‌بندی که در محل دائمی نمایشگاه‌های بین‌المللی تهران برگزار شد، در سخنانی گفت: اگر بخواهیم بین اختراعات بشری، به چند اختراع مهم که نقش تمدن‌سازی برای بشر داشته‌اند، اشاره کنیم، در بین آنها دو اختراع خط و ماشین چاپ در رده‌های نخستین قرار می‌گیرند که فرصت‌سازی اصلی را برای تمدن‌سازی بشری داشته‌اند.

وی افزود: امروزه صنعت چاپ نه به عنوان مقوله‌ای که تنها با کتاب، نشریات و فرهنگ مکتوب، بلکه به عنوان مقوله‌ای که در کل امورات بشر دخالت دارد، شناخته می‌شود. رده‌پا و جایگاه صنعت چاپ در بخش‌های مختلف زندگی بشر امروز دیده می‌شود و هیچ بخشی از اوضاع اقتصادی این زندگی، از حضور صنعت چاپ خالی نیست؛ حوزه‌های دیگر هم مانند امنیت، سیاست و تمامی حوزه‌های فرهنگی با صنعت چاپ مرتبط هستند.

معاون امور فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی تاکید کرد: نمی‌توان صنعت چاپ را تنها در حوزه کتاب و نشریه خلاصه کرد. امروزه نقش کتاب و نشریات در فرآورده‌های صنعت چاپ بسیار محدود است و شاید بتوان گفت سهم کتاب از صنعت چاپ تنها پنج درصد و سهم نشریات حدود 15 درصد است. مابقی این سهم در حوزه‌های دیگر پراکنده است.

صالحی با اشاره به گردش مالی بیش از 80 میلیارد دلاری صنعت چاپ در حال حاضر در جهان، به آمارهای جدید اشاره کرد و یادآور شد: پیش‌بینی شده است سهم این صنعت در گردش مالی جهان در سال 2016 به حدود هزار میلیارد دلار برسد و پا به پای صنایع بزرگی مانند خودروسازی و دیگر صنایع پیش برود.

وی اضافه کرد: به درستی در یکی از تحقیقات جدید آشکار شده است که آمار رشد و توسعه اجتماعی کشورها با آمار رشد اقتصادی، همبستگی و ارتباط مثبتی دارد. همه اینها نشان می‌دهد که حوزه صنعت چاپ می‌تواند و باید بیش از گذشته مورد توجه مسئولان اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی قرار گیرد؛ به خصوص در ایران زمین که ارتباط ملت کشورمان با صنعت چاپ ارتباطی قدیمی است. کمتر کشور در حال توسعه و یا توسعه یافته‌ای، تاریخچه فعالیت صنعت چاپ در ایران را دارد.

این مقام مسئول در صنعت چاپ در ادامه گفت: با این حال صنعت چاپ در کشور ما با مساله‌هایی مواجه است که حل همه آنها به تنهایی از عهده یک مجموعه خارج است و باید ترکیبی از نهاد‌های حاکمیتی، صنفی و فعالان صنعت چاپ دست به دست هم دهند تا آنها را حل کنند.

صالحی مساله اول را، وابستگی در صنعت چاپ عنوان کرد و یادآور شد: صنعت چاپ ما هم در محصولات و فرآورده‌های چاپی گرفتار وابستگی است و بر اساس آمار اداره چاپ و نشر، حدود 70 هزار تن محصولات چاپی سالیانه وارد کشور می‌شود. اینها ارزی است که از کشور خارج می‌شود و این در حالی است که شرایط داخلی ما می‌تواند جایگزین مناسبی برای آن بسازد. در کنار این مساله، ما در حوزه مواد اولیه، قطعات و تجهیزات هم شرایط بهتری نداریم، بخش قابل توجهی می‌تواند و باید معطوف به فضای تامین این کالاها شود؛ ما نمی‌توانیم شعار اقتصاد مقاومتی بدهیم اما در صنعتی مانند چاپ، در گیر و دار وابستگی‌های جدی باشیم.

مساله دومی که صالحی از آن به عنوان یک معضل یاد کرد، مربوط به حیطه بسته‌بندی بود که هم در حفظ کالا و هم در جذابیت بخشیدن به آن، نقش اساسی دارد. او گفت: البته روند رو به پیشرفتی در این حوزه (بسته‌بندی) داشته‌ایم. اما فاصله قابل توجهی هم با وضعیت مطلوب داریم؛ هنوز بخش زیادی از ارزش افزوده کالاهای ما به خاطر ضعف صنعت بسته‌بندی به تاراج می‌رود. تعلق خاطر برنامه‌ریزان، حامیان و فعالان عرصه چاپ، یک نیاز برای خروج از این وضعیت است.

معاون امور فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی گفت: مساله سوم، ضعف مفرط حوزه آموزش و تغییرات صنعت چاپ است. در حوزه چاپ پشتوانه‌های آموزشی و پژوهشی مناسب، کمتر داریم؛ در حالی که در مقوله‌های دیگر مانند برق، شیلات و حتی توتون، پشتوانه‌های آموزشی و پژوهشی خوبی داریم. صنعت چاپ نیازمند پشتوانه‌‌سازی قوی‌تر آموزشی و پژوهشی است و به نظر می‌رسد حضور جدی‌تر فعالان عرصه آموزش می‌تواند این خلاء را پر کند.

وی اضافه کرد: مساله چهارم، ضعف نگرش حمایتی و غلبه نگرش نظارتی در صنعت چاپ است، در حالی که بخش محدودی از حوزه صنعت چاپ معطوف به کتاب، نشریه و فرهنگ مکتوب است، اما نگاه‌ها بیشتر نظارتی است. صنعت چاپ ما نیازمند نگرش حمایتی هم در حوزه صادرات و هم در حوزه حمایت از محصولات داخلی است.

صالحی در ادامه با بیان اینکه حل همه این مسائل نیازمند یک خط ارتباطی فعال است که بتواند صنعت چاپ را به یک مساله ملی تبدیل کند، پیشنهاد تشکیل شورایعالی صنعت چاپ را ارائه کرد و گفت: شورایعالی صنعت چاپ که در وزارتخانه‌های درگیر با این صنعت، کمیسیون‌های مرتبط با آن در مجلس و فعالان تشکل‌های عرصه چاپ و نشر در آن حضور داشته باشند، یکی از پیشنهادهایی است که می‌تواند در این عرصه مطرح باشد. این شورا می‌تواند ولو به عنوان یک جریان کوتاه مدت، حرکتی را در صنعت چاپ برای رسیدن از فضای موجود به فضای مطلوب ایجاد کند.

معاون امور فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در پایان گفت: همه اجزای دولتی مانند وزارت صنعت، معدن و تجارت، وزارت اقتصاد، گمرکات و همه بخش‌های مرتبط با آن در مجلس مثل کمیسیون فرهنگی، کمیسیون اقتصادی و کمیسیون صنعتی، می‌توانند در جهت همگرایی بهبود مسیر پیشرفت صنعت چاپ نقش ایفا کنند.